The bright profile of the Church of the Holy Cross rises up above the rows of trees and houses lining 56th Road. This neighborhood of residential homes is as intimate as the church’s sanctuary, “raised by the hands of Polish fathers and the prayers of Polish mothers.” Today, just as it was one hundred years ago, it is a source of comfort, reinforcing the feeling of pride in Christian faith and Polish tradition. The wide stairs and doors of the sanctuary invite you to come inside to pray and leave behind the worries of everyday life. Right next door, in the garden of the Rectory, a statue of His Holiness John Paul II – patron saint of the Polish School – seems to rise up in an energetic march and invite passers-by to “Follow me.” Holy Cross is the ninth Polish church established in the Diocese of Brooklyn, and this year commemorates 100 years since its dedication.
The histories of the church and of the surrounding Polish community in Maspeth are parallel, over time replenishing each other and intermingling like rosary beads. While the church was under construction, it was understood by all that even the most beautiful building would be insignificant if not filled with faithful and ardent prayers. So, from the very beginning, the sanctuary abounded with life, and parishioners faithfully served God. The Poles who began settling in 1888 around Hill Avenue and Clinton Road were not only hard-working (employed at nearby farms, sawmills and factories), they were also devout and had very strong connections to Catholic traditions. For support in a foreign, if welcoming, country, they relied on themselves and trusted in God.
Records from this period in Maspeth confirm that the first settlers, who arrived long before the church was built, availed themselves of houses of worship that were quite distant from their homes. For Sunday services and catechism, they traveled as far as St. Casimir’s Church in Brooklyn or St. Adalbert’s Church in Elmhurst. Notes from 1910 speak of 600 settlers (families and so-called “boarders”) from Poland, who arrived from lands partitioned between Russia and Prussia. In those places, at a time when Poland and its captive lands did not exist on the map of Europe, the Church and the Catholic religion were not just manifestations of faith in God, they were also sources of strength in the struggle for independence. So many generations of captive people believed that the time of independence was at hand, and at the same time so many people emigrated, seeking bread and a bit of human dignity, believing that they would find their place on earth far across the ocean. That place, here in Maspeth, became home to the Krygier, Kowalski, Smolinski, Jamrozy and Stemberg families and to many others as well. They slowly created organizations providing mutual neighborhood assistance and eventually, for the protection of their families and their livelihoods, they created the Tadeusz Kosciuszko Society, which “accomplished much good for its members and their families in Maspeth.”
God, Faith, and Country: basing their lives on these concepts, Polish immigrants gradually overcame the distrust they encountered in the young American democracy. Uniting in ever more powerful and active groups, they looked for opportunities to increase the influence of their community. “Assembling in prayer and entrusting their fate as humble people to the Suffering Christ was one path to spiritual freedom” — as was recorded back then. At the same time, the settlers connected the holy images they saw here with memories of their native churches and chapels. Besides the religious, spiritual dimension, this connection served the very human need for continuity of memory and belonging. The desire for a church of one’s own, with a Mass in Polish and a school for the children, was felt in Maspeth as early as the first years of the twentieth century.
Establishing a Polish Church in Maspeth
Polish immigrants who wanted to give their children a Christian upbringing had to send them to faraway Catholic schools in Brooklyn and Elmhurst. Fr. Wojciech Nawrocki, at that time pastor of St. Casimir’s Church and who was attentive to the needs of his fellow countrymen, was asked to intercede in the matter of establishing a church in the developing area of Maspeth. The pastor, seeing the people’s concern and great desire for action on this matter, promised to raise the issue with diocesan authorities. Church officials, however, did not see the need to create yet another Polish parish and church. Efforts to obtain official agreements went on for a long time. The sponsors of the initiative to create a parish and church founded the Society of Saint Joseph and, as found in the records, met with church officials 26 times before they finally heard “Yes”. These pioneers earned the everlasting gratitude of the parish and include, among others, Jan and Kazimierz Nagiel, Michal Daszecki, Tomasz Machalski, Stanislaw Salczynski, Josef Grabowski and Stanislaw Konopko.
In August 1912, Bishop McDonnell, finally persuaded by the indefatigable Poles, agreed to create a new parish in Maspeth, and Fr. Wojciech Nawrocki was entrusted with organizing it. This decision was greeted by the Polish community with great joy, even with the understanding that the building of a church and school would be a daunting undertaking for an immigrant community of modest means. The first church services for the new parish were held on December 23, still at the Church of St. Stanislaw Kostka (now the Church of the Transfiguration). Services for parishioners from Maspeth were held there until September 1913.
The new parish, still lacking its own sanctuary, began functioning very energetically. Several societies were founded, including, among others, the Fraternal Aid Society of the Holy Cross, the Virgin Mary Society and the Queen Jadwiga Association of Polish Women. The first wedding was that of Jan Olszewski and Antonina Lubomska held on January 12, 1913, and the first christening was of Stanislawa Czak, daughter of Jozef and Joanna neé Konopko on January 5, 1913. Common prayers in the ancestral language, mutual assistance and support in troubled times and situations demonstrated the strength to be found in unity. The community was even more united in striving to achieve its principal goal: to build a church.
Fr. W. Nawrocki, at that time still pastor at St. Casimir, decided to acquire property for the future sanctuary, school and pastory. In February 1913, he purchased “one tract of land consisting of 12 lots with frontage,” and in the spring, after receiving approval of the plans from church officials, he ordered the laying of the foundation. The cornerstone was officially set on June 22, 1913, with participation of – as the record states – “18 invited priests and 1,000 people from near and far.” Sisters from the Congregation of the Sisters of the Holy Family of Nazareth lived in a neighboring building purchased by the parish. That same year, the nuns began teaching in the parochial school. Over 300 students were enrolled in six grades, and classes were held in a nearby rented building.
Construction of the Sanctuary
The enthusiasm for founding the parish and construction of the church was shared by the entire community. Everyone hoped and trusted that, by the grace of the Holy Cross, the construction of the church would be completed successfully for their sake and for future generations. The church was designed by William Finn; its chief contractor was Józef Hrostowski. The cost of acquiring the parcels of land and constructing all the parish buildings amounted to $75,000. Loans were made by local banks. Looking back today, it is hard to believe that a construction project of this size, including both the sanctuary and the rectory, was completed by September 1913. Built in the Roman style, in the shape of an architectonic cross, the church was 50 feet wide and 100 feet long, and was designed to hold 400 people. Three marble altars were created by the renowned Italian firm Doprato. While work was in progress, gifts and contributions for the building and furnishing of the church continued to pour in, but, when necessary, Fr. Nawrocki personally went from house to house reminding people of their commitments. Every contribution down to even a nickel was essential to pay the bills. All church organizations and societies took part in fund-raising at festivals, picnics and other entertainment events. Stained glass windows were soon installed with the images of Saints: Anthony, Francis, James, Stanislaw Kostka, as well as John the Baptist, St. Anne, the Holy Mother, the Sacred Heart of Jesus, the Stations of the Cross, the Annunciation and other religious scenes. Two small stained-glass windows with Polish folk symbols were installed on one of the altars. The names of the many donors were permanently inscribed in the history of the construction of the sanctuary. Likewise, there were generous contributions for the church’s interior decoration and for the maintenance of the grounds surrounding the buildings.
The sanctuary was dedicated on November 30, 1913. Once the building was completed, schoolchildren were transferred to classrooms set up in the church basement. The first graduates received their diplomas in 1916. In 1921, the cornerstone was laid for a new building, since the Catholic school had grown so large that there weren’t enough classrooms. Two years later, students moved into their own new building.
Holy Cross – The Strengthening of Faith
The new church, parish house and school were soon teeming with life. The Polish immigrant parishioners finally felt at home. From then on, they had their own praiseworthy place on earth where they could come in peace and quiet after a hard day’s work to pray to God in their own language for compassion, health and the success for those close to them. The years immediately following the completion of the Church of the Holy Cross saw a strengthening of faith and fulfillment of the spiritual needs of the faithful. Many worthy projects involving youth bore fruit with the founding of the Catholic Youth Club. The great champion for this activity among young people seeking to find their identity was Fr. Julian Zebrowski, whose work was later carried on by Fr. Franciszek Szczechowiak. Sports groups, soccer and nature clubs were founded.
Weekly church bulletins contained announcements as well as advice columns and instructions for the settled population and for newcomers. These included information on important community events, proper interpersonal relations and the basic duties of a good Catholic. They would very often contain advice on getting enough rest and caring for one’s health. In one column, we read: Maintain your good health, avoid windy, dark and damp places, drink clean water, keep your body clean, don’t stint on using soap, a sound mind and spirit in a sound body. Likewise: Don’t pass by the Church without coming in, even briefly, to visit the Blessed Sacrament. Communion. The church was, after all, not just a house of prayer, but also a vital source of information.
The congregants of the Church of the Holy Cross felt the effects of the economic crisis that began in 1929. Many people lost their jobs, but the parishioners, to the extent possible, provided aid to each other and weathered the difficulties of the Great Depression rather well. This period was followed by years of greater stability, during which the magnificent Corpus Christi processions were held, attended by massive throngs of the faithful and people from the local community. Choirs and singing groups were formed. Representatives from the parish participated in the first Pulaski Day Parade in Manhattan. In 1939, the Holy Name Society purchased a new organ.
The 1940’s were turbulent and tragic. Here, as elsewhere, the World War took its terrible toll. Many boys from Polish families did not return from the war. Here at home, funds were collected to help soldiers’ families. The year 1940 saw the passing of Fr. Wojciech Nawrocki, “a devoted priest, upright man and excellent manager” – as the record showed. He had served God and the parishioners for 27 years.
Upon assuming the position of pastor, his successor, Fr. Wladyslaw Mańka, announced an initiative to expand the sanctuary. After all, the parish was growing, and the church appeared unable to accommodate all the congregants attending Sunday Mass. At that time, the church celebrated about 40 christenings and 43 weddings a year. The year 1945 brought the end of the war, and parishioners, along with the whole of society, rejoiced and thanked God for the soldiers’ safe return and for peace on Earth. Five years later, Fr. Mańka set out to implement his plan to reconstruct the church building and widen it by 40 feet. The plan was carried out over the following year. Church walls were rebuilt using stucco, so as to conceal the areas where the old and new sections of the building were connected. When the reconstruction was done, the world-renowned tenor Jan Kiepura appeared in concert at the church. A few years later, the pastory was rebuilt and its residential areas modernized.
In 1960, a grotto dedicated to Our Lady of Lourdes was established on a plot of land on the north side of the church. The grotto was endowed and created by members of the Bogdan-Fryzel family. Since then, it has become the custom for newlyweds to place flowers at the foot of the Blessed Mother.
Upon the death of Fr. Władysław Mańka in 1962, Fr. Edward Fus was named administrator of the parish for one year. Fr. Fus put forward a plan to resolve the financial affairs of the church and purchase land for construction of a convent. One year later, Fr. Franciszek Stachowiak became pastor and began collecting funds for construction of a convent for the nuns who taught in the church school. The nuns supplemented the usual curriculum of an American parochial school with lessons in reading and writing Polish. The convent was completed in one year, and a modern, comfortable facility with chapel and living quarters was dedicated in 1965. In 1966, Holy Cross parish celebrated the 1,000th year of the arrival of Christianity in Poland – the Millennium. Congregants collected a considerable sum of money and sent it to the Polish Church, intended for its continued growth under the harsh conditions of communist Poland. In September 1968, Fr. Edward Fus returned to the church, this time as pastor. He started planning an athletic facility for children and young people, an endeavor of great significance, since athletic training and opportunities for spending time in such activities were seen as ways of connecting young people of Polish background to the church and to Polish traditions. In September 1969, the church was host to a notable guest from Poland: Archbishop Karol Wojtyła, who was in the US for a Eucharistic Congress. This visit is still remembered by the oldest parishioners, who still today recall the openness and energy of the future Polish Pope.
One year later, the church hosted a meeting of the Parish Council, which provided much help in the administrative work of the parish. In 1971-1972, the school and church buildings were renovated and refreshed. The work was performed by volunteers from the community itself, and financial support was provided by the Mothers’ Club charity. A new altar and a new lectern for readers were installed in the church. Every year, new Polish-language missals were ordered in order to attract those who wanted to pray in Polish and actively participate in the Holy Liturgy.
Soon after 1981, new immigrants appeared in Maspeth – political refugees, often entire families were uprooted when the Communist regime suppressed the Solidarity freedom movement. Church-related societies and organizations re-activated, with 80 percent of the congregants, Polish and Polish-Americans, fluent in their ancestral language. New immigrants were welcomed with open arms and were pleased to find a place to settle and stabilize themselves and their families.
In 1985, several new immigrant families began a Saturday Polish language school at the parochial school. These lessons helped the Polish community nurture the younger generation – by passing down the language (which had been eliminated from the American parochial school) and Polish Catholic traditions. The founders of the language school were, among others, Robert Dąbrowski and Waldemar Rakowicz (current director of the language school).
The Church’s Diamond Jubilee
In 1988, the church celebrated its 75th anniversary. This Diamond Jubilee was marked by a two-week period of prayer and outreach activities, led by the Franciscan Fr. Konrad Miller. Celebrations lasted several months and included meetings, prayers, and ceremonies involving church clubs, Rosary Circles and choirs. Several Masses dedicated to the anniversary were held. The high point of the anniversary ceremonies was held on April 17, 1988: a Mass of Thanksgiving celebrated by 31 priests, accompanied by church choirs and children of the parochial and Polish-language schools. A group of young Polish-Americans led by Fr. Andrzej Kurowski played an important role in the Mass. At its conclusion, a letter of papal blessing from John Paul II to all families in the congregation was read.
The program of anniversary celebrations and events was skillfully coordinated by Fr. Edward Fus. The Memorial Journal of this period describes the devoted pastor in the following words: “He is known as an advocate for the Polish cause in the complex reality of America. In recognition of the services he has rendered for the Church at both diocesan and parish levels, he has been raised to the rank of Monsignor.”
At the Turn of the Century
Fr. Adam Prochaski was pastor for four years, followed by Fr. John Strynkowski for the remaining five years of the twentieth century. He did much to bring the faithful together and was a strong advocate for the proper education of Polish-Americans and the propagation of Polish culture.
Father Peter Zendzian is the eighth pastor of the church since its founding. He arrived in 2000 from the Church of Our Lady of Częstochowa – St. Casimir in Brooklyn, where he was considered a great leader and a devoted supporter of Polish-Americans. Fr. Peter’s arrival at the church in Maspeth was a return to his roots, since he was born and baptized here. The return to Maspeth was a return to his people. In Danuta Piatkowska’s book “Polskie kościoly w Nowym Jorku [Polish Churches in New York],” we read: “Ks. Piotr nazywany jest „naszym” nie tylko dlatego, że się tutaj urodził, tu mieszkał on i jego rodzice i dziadkowie. Jest „naszym” ponieważ czuje, rozumie, szanuje polskość, z głębią jej historii i tradycji [Fr. Peter is called ‘ours’ not only because he was born here or because he, his family and his ancestors lived here. He is also ‘ours’ because he understands, feels and esteems Polishness, the depths of its history and traditions.]” The arrival of Fr. Peter and his involvement in church affairs were a call to build, in both the spiritual and material senses. The church building had to be renovated and updated to accommodate the needs of the new century. Challenges were great, but just as Fr. Wojciech Nawrocki at the start of the 20th Century began construction of the sanctuary, at the beginning of the 21st Century, Fr. Peter Zendzian began its renovation, so that future generations — whether native-born or immigrant — could securely and earnestly pray in their sanctuary. The pastor had the full support of his parishioners. Many donors generously provided funds, and volunteers very willingly performed essential tasks. The local community was mobilized for this initiative. The church’s steeple soon acquired a new copper covering; the roof and electrical systems were replaced. The air-conditioning systems of the church and school hall were installed; the church’s interior and front doors were repainted, and school hall windows were replaced. Generous gifts from large and small donors poured in. Inside the church was placed the Tree of Life, on whose branches small signs with the sponsors’ names were hung; the tree has grown in every direction. During the following years, with the enthusiastic involvement of the Polish school and students’ families, the hall in the church’s basement was remodeled, and in 2007, it was dedicated to John Paul II.
“Many ethnically Polish churches in greater New York have disappeared, but our church is still entirely Polish. It was founded by Poles, and our worshipers are still mainly Poles and Polish-Americans. We are currently the largest Polish church in New York after St. Stanislaw Kostka. Poles still have a home here,” says Fr. Peter.
According to 2012 statistics, the church has 1,300 registered individual members or families, and at least 2,000 people attend Mass. In recent years, on average about 100 christenings and 20 weddings have taken place at the church annually. The church is still growing, and the Polish community is very active in the church and the local neighborhood. In recognition of his notable efforts to engage with and enlarge the religious community, Fr. Peter was designated a canon in 2001; six years later, he was raised to Monsignor. For four years, Fr. Peter Zendzian was chairman of the Polish-American Priest’s Association (PAPA) and two years its Vice President. He is a Delegate of the Polish Episcopal Conference to the Committee on the Pastoral Care of Poles beyond the borders of Poland. The Monsignor has visited Poland and Polish churches many times, and his prayers at Jasna Gora fortified him to carry out his priestly duties. For several years, Msgr. Peter has been the chaplain and spiritual advisor of the Education Committee of the Polish-American Congress. Thanks to Msgr. Peter, the John Paul II School of Polish Language and Culture has can expand and cultivate Polishness.
Msgr. Peter Zendzian’s tenure as pastor at the Church of the Holy Cross is drawing to a close, but his services to Poles and the Polish community will live on in the hearts of his faithful and devoted parishioners. During our anniversary prayers, parishioners will ask God to watch over our Minister wherever life may take him.
Holy Cross – A Polish Church
We continue to uphold Polish Catholic traditions, Polish customs and rituals, including Christmas Eve services, the blessing of Easter baskets on Holy Saturday, pre-holiday confession, annual caroling, and visits to parishioners’ homes. Two years ago, young parishioners first put on a Passion Play, wonderful in its significance, with a high level of spirituality and artistry. It has become quickly a great emotional experience for the participants and assembled congregants. Every year, the church hosts diocesan priest and religious missionaries from Poland who, through speeches and sermons, remind people of the spiritual dimension of the human existence. Parishioners provide generous material and spiritual support for this program.
Unfortunately, the church was not been able to maintain its parochial school due to the rising costs of education and a decline in the number of students. As a result, the diocese decided to close the school in 2005. Students transferred to other nearby Catholic schools, while the Saturday Polish language school currently has upwards of 600 students. Twelve religious instructors conduct classes for 350 elementary school students. A circle of lectrs systematically takes part in the Holy Liturgy, and there is never a shortage of altar boys and extraordinary ministers of Holy Communion. The Golden Age Club and the Holy Name Society have been active for several years. In addition to the church choir and the Te Deum ensemble, the children’s singing group “Gaudete” participates in Masses and other celebrations.
In 1991, Fr. Ryszard Koper joined the Church of the Holy Cross. He recently celebrated 35 years in the priesthood. As written in poetic appreciation: “He arrived at our church with an open heart and the spirit of a poet; with the power of a servant of God, he reminds us whence we came.” For the past 22 years, he has been providing advice and help to nearby residents. Here is how Fr. Ryszard sees his mission: “My work has two dimensions to it: Catholicism and Polishness. And so I preach the Gospel, but reflected through a broad, Polish point of view.” He is the spiritual advisor to young people of school age and is a traveling priest. On his initiative, the church has established a program of pilgrimage. Parishioners have made pilgrimage to many holy sites and sanctuaries around the world, most often to the Holy Land. In 2010, pilgrims from Holy Cross brought back a statue of Our Lady from Fatima and began holding Fatima devotions. This group’s ardent prayers contribute greatly to church life. The inauguration of the Confraternity of the Living Rosary and the Living Rosary for Families in 2011 was very significant for the congregation. These shared prayers help renew ties to God and bring generations together.
In 1994, the first Polish Cultural Festival was held. Over the years, Fr. Ryszard Koper has been an advocate and co-organizer of such cultural events among congregants. The festival includes a popular picnic and enriches local neighborhood life with art exhibitions, musical performances and a book fair.
In 1996, thanks to Fr. Ryszard’s initiative, the group Oasis began observing nightly vigils at the church. In addition to his pastoral duties, Fr. Ryszard has found time to write and publish reflections and impressions from his pilgrimages around the world. He is the author of 28 books on his travels and is also the author of the weekly column “Słowo na niedzielę” in “Kurier-Plus.”
Father Dariusz Blicharz has been a priest in the church for several months. He is spiritual advisor to youth groups involved in music and to the St. Hubert’s Club. He also teaches religion classes in the Polish high school.
There has been prepared a photo exhibition titled “A History of Holy Cross written with Pictures”, and the children of the musical group “Gaudete” have produced their first compact disk of music for this occasion.
Celebrations marking the 100th anniversary of the church in Maspeth began last year. The high point of the year-long observance will be a Mass of Thanksgiving on April 21, 2013. Parishioners and honored guests from the New York Dioceses will also be invited to a festive banquet.
The 100th anniversary of the church and celebrations marking this milestone are very important events in the life of the religious community. With joyful thoughts of the 100th anniversary of the Church of the Holy Cross, let us express our admiration and thanks for its founders and for those who continue the work of their forebears. Holy Cross has existed for 100 years. Our parish endures, always young, living forever . . .
O Holy Cross, live on and carry our prayers for peace, health and love among people.
To Our Lord God
To Our Lady, Queen of Poland
To Blessed John Paul II
Let us raise our prayers for blessing
For the next 100 years
And from the bottom of our hearts, we thank you
For the last 100 years.
O Holy Sanctuary, O House of God
O Church of the Holy Cross
LIVE ON!
(This history was prepared by Maria Paluch and translated from the Polish original by professional translators with the advice of the Parish Anniversary Committee)
Jasna bryła kościoła Świętego Krzyża wyłania się z szeregu drzew i domostw ulicy 56 Road. Sąsiedztwo domów mieszkalnych jest tak bliskie, jak bliski jest duchowy wymiar świątyni „wzniesionej rękami polskich ojców i modlitwami polskich matek”. I tak, jak przed stu laty, jest źródłem wsparcia, umocnienia wiary i poczucia dumy z tego, co przynosi wiara chrześcijańska i tradycja polska. Szerokie schody i drzwi świątyni zapraszają do wnętrza na modlitwy i ukojenie trosk dnia codziennego. Tuż obok, w ogródku plebanii, statua bł. Jana Pawła II – Patrona Polskiej Szkoły wydaje się unosić w energicznym marszu i zapraszać przechodniów – „Pójdź za mną”. Święty Krzyż to dziewiąta polska parafia powstała w brooklyńskiej diecezji. W tym roku mija dokładnie 100 lat od jej poświęcenia.
Historia tego kościoła i historia polskiej społeczności w Maspeth biegnie równoległym ciągiem zdarzeń. Czasami uzupełnia się i przeplata jak paciorki różańca. Wznosząc go, ludzie wiedzieli, że najpiękniejsza budowla niewiele znaczy, jeżeli nie wypełniona jest wiernymi i ich gorliwymi modlitwami. Toteż od samego początku istnienia świątynia tętniła życiem, a parafianie wiernie służyli Bogu. Polacy, którzy osiedlili się już w 1888 roku wokół ulic Hill Ave. i Clinton Road, byli nie tylko pracowici (zatrudnieni w pobliskich farmach, tartakach i fabrykach), ale także bardzo pobożni. Przywieźli ze sobą silne poczucie więzi i tradycje katolickie. Wspierali się, bo w obcym, choć gościnnym kraju, mogli liczyć tylko na siebie i opiekę Bożą.
W archiwach Maspeth napisano, że pierwsi osadnicy, którzy pojawili się na długo przed budową kościoła, korzystali z domów modlitwy odległych od ich miejsc zamieszkania. Na niedzielne nabożeństwa i katechezę wędrowali lub dojeżdżali do kościoła św. Kazimierza na Brooklynie, albo św.Wojciecha w Elmhurst. Zapiski z 1910 roku mówiły o 600 osiedleńcach (rodzinach i tzw. stołownikach) z Polski, którzy przyjechali tu z ziem zaboru rosyjskiego i pruskiego. Tam – w nieistniejącej na mapie Europy Polsce i jej zniewolonych ziemiach – Kościół i religia katolicka były ostoją nie tylko wiary w Boga, ale także wiary w odzyskanie niepodległości. Kilka pokoleń zniewolonego narodu trwało w przekonaniu, że ta chwila nadejdzie. Wielu jednak emigrowało w poszukiwaniu chleba i godności ludzkiej wierząc, że za oceanem znajdą swoje miejsce na ziemi. To miejsce znalazły – rodziny Krygierów, Kowalskich, Smolińskich, Jamrożych, Stembergów i innych – tutaj w Maspeth. Powoli organizowali się w sąsiedzką pomoc, a potem nawet, dla ochrony rodzin i pracy, utworzyli Towarzystwo Tadeusza Kościuszki, które „wiele dobrego zdziałało dla członków i ich rodzin w Maspeth”.
Bóg, Wiara, Ojczyzna – żyjąc według tych zasad, polscy emigranci stopniowo pozbywali się nieufności wobec tego, co zastali w młodej demokracji amerykańskiej. Jednocząc się w silniejsze i bardziej aktywne grupy, szukali możliwości podniesienia wpływów swojej wspólnoty. „Skupienie się w modlitwie i zawierzenie swojego losu narodu upokorzonego cierpiącemu Chrystusowi – to była jedyna droga do wolności duchowej”- napisano w ówczesnych kronikach. Osadnicy, ze świętymi obrazami, przywieźli zapamiętane wizerunki tamtejszych kościołów i kapliczek. Miało to nie tylko wymiar religijny, duchowy, ale także była to ludzka potrzeba ciągłości pamięci i przynależności. Swój kościół, msza po polsku, szkoła dla dzieci – te pragnienia pojawiały się w Maspeth już w pierwszych latach XX wieku.
Starania o powstanie polskiej parafii w Maspeth
Polacy, kultywujący chrześcijańskie zasady wychowania, posyłali dzieci do odleglych katolickich szkół w Brooklynie i Elmhurst. Przychylny rodakom ks. Wojciech Nawrocki – ówczesny proboszcz kościoła św. Kazimierza – został poproszony o wstawiennictwo w sprawie założenia parafii w rozwijającym się Maspeth. Proboszcz, widząc sporą desperację ludzi i ich wielką wolę działania, obiecał przedstawić tę inicjatywę we władzach diecezji. W kurii nie widziano potrzeby tworzenia jeszcze jednej polskiej parafii. Długo trwały starania i zabiegi o zgodę diecezji. Orędownicy budowy parafii i kościoła zorganizowali się w Towarzystwo Świętego Józefa i – jak mówią kroniki – aż 26 razy jeździli do kurii, aby wreszcie usłyszeć „ yes”. Do pionierów, którym parafia wiele zawdzięcza, należeli m.in.: Jan i Kazimierz Nagiel, Michał Daszecki, Tomasz Machalski, Stanisław Salczyński, Józef Grabowski, Stanisław Konopko i inni. W sierpniu 1912 roku ks. Biskup McDonnell, ostatecznie przekonany argumentami nieustępliwych Polaków, zgodził się na utworzenie nowej parafii. Zobowiązał ks. Wojciecha Nawrockiego do jej zorganizowania w Maspeth. Jakaż to radość zapanowała w polskich rodzinach, chociaż kościół i szkoła – były to potężne przedsięwzięcia obciążające niezbyt majętnych emigrantów. Pierwsze nabożeństwo dla nowej parafii zostało odprawione 23 grudnia jeszcze w kościele św. Stanisława Kostki – (dziś kościół Przemienienia Pańskiego). Msze święte odprawiano tam dla parafian z Maspeth do września 1913 roku.
Nowa parafia, jeszcze bez własnej świątyni, zaczęła działać bardzo aktywnie. Powstało kilka towarzystw, m.in.: Bratniej Pomocy Św. Krzyża, Towarzystwo Dzieci Marii, Towarzystwo Pań Polskich im. Królowej Jadwigi. Pierwszy związek małżeński – 12 stycznia 1913 roku – zawarli Jan Olszewski i Antonina Lubomska. Pierwszy chrzest w nowej parafii odbył się 5 stycznia 1913 roku. Ochrzczono Stanisławę Czak, córkę Józefa i Joanny z domu Konopka. Wspólne modlitwy w ojczystym języku, pomoc wzajemna, wspieranie się w trudnych sytuacjach pokazywało, że w jedności siła. Jednoczyli się więc w dążeniu do głównego celu – budowy domu Bożego. Wkrótce ks. W. Nawrocki, jeszcze wtedy proboszcz parafii św. Kazimierza, podjął decyzję o nabyciu gruntu pod przyszłą świątynię, szkołę i plebanię. W lutym 1913 roku zakupił „12 przedniejszych lot w jednym kawale” i po zatwierdzeniu planów przez kurię, na wiosnę nakazał kopać fundamenty. Kamień węgielny pod budowę uroczyście położono 22 czerwca 1913 roku przy udziale – jak piszą kroniki- „zaproszonych 18 ksieży i 1000 ludu przybyłego z bliska i daleka”. W sąsiednim, zakupionym przez parafię, budynku zamieszkały zakonnice ze Zgromadzenia Św. Rodziny z Nazaretu. W tym samym roku siostry zakonne zaczęły uczyć w parafialnej szkole. Zapisano do sześciu klas ponad 300 uczniów, którzy uczyli się w pobliskim wynajętym budynku.
Budowa Świątyni
Entuzjazm tworzenia parafii i budowy domu Bożego udzielił się całej społeczności. Ufali, że w łasce Krzyża Świętego dokonują dzieła budowy dla siebie i przyszłych pokoleń. Kościół zaprojektował William Finn,a głównym wykonawcą został Józef Hrostowski. Wartość wzniesienia wszystkich budynków parafialnych wraz z gruntami oszacowano na 75 tys. dolarów. Pożyczek udzieliły miejscowe banki. Trudno to sobie teraz wyobrazić, ale tak pokaźnych rozmiarów budowla była gotowa już we wrześniu 1913 roku. Obok stanęła także plebania. Zbudowany w stylu neo-romańskim, w bryle architektonicznej krzyża – kościół był szeroki na 50 stóp i długi na 100 stóp. Obliczony na 400 osób. Trzy ołtarze były wykonane z marmuru przez znaną firmę włoską Doprato. W czasie prac płynęły datki na jego budowę i umeblowanie, a w razie trudności ks. Nawrocki osobiście chodził od domu do domu – przypominając o zobowiązaniu. Każde deklarowane 5 centów było istotne w ogólnym rozrachunku.
Wszystkie organizacje i towarzystwa kościelne zaangażowaly się w zbieranie funduszy na festynach, piknikach i zabawach. Wkrótce w kościele zainstalowano witraże z wizerunkami świętych: Antoniego, Franciszka, Jacka, Stanisława Kostki oraz Jana Chrzciciela, Anny, Matki Bożej i Najświętszego Serca Jezusa, a także Drogę Krzyżową, Zwiastowanie i inne sceny religijne. Opatrzono je nazwiskami darczyńców. W części bliższej ołtarza umieszczono dwa małe witraże z polskim symbolem narodowym. Darczyńców było wielu i ich nazwiska na stałe wpisane są w historię powstania świątyni. Oni również szczodrze uczestniczyli we wzbogacaniu wystroju wnętrza kościoła i obejścia budynków.
Poświęcenie świątyni miało miejsce 30 listopada 1913 roku. Po ukończeniu budowy dzieci szkolne przeniesiono do przystosowanych klas pod kościołem. Pierwsi absolwenci otrzymali świadectwa w 1916 roku. W 1921 roku położono kamień węgielny pod nowy budynek, bowiem szkoła katolicka rozwijała się i zaczęło brakować sal lekcyjnych. Dwa lata później uczniowie przeprowadzili się do własnego, nowego obiektu.
Święty Krzyż – umocnienie wiary
Wkrótce nowy kościół, dom parafialny i szkoła tętniły życiem. Parafianie, polscy emigranci, poczuli, że są u siebie. Od teraz mieli swe chwalebne miejsce na ziemi, gdzie mogli w ciszy i spokoju, po znojnej pracy, prosić Boga w swoim języku o łaski, zdrowie i pomyślność dla bliskich. Kolejne lata istnienia parafii Świętego Krzyża to umocnienie wiary i realizacja duchowych potrzeb wiernych. Dobra praca z młodzieżą zaowocowała założeniem Klubu Młodzieży Katolickiej. Wielkim orędownikiem tej działalności wśród szukającej swojej tożsamości młodzieży, był ks. Julian Żebrowski. Później te prace kontynuował ks. Franciszek Szczechowiak. Powstawały koła sportowe, drużyny piłkarskie i środowiskowe kluby. W wydawanych co tydzień biuletynach pojawiały się obok ogłoszeń parafialnych, rady i wskazówki dla osiadłych i nowoprzybyłych. Mówiły one o ważnych wydarzeniach w środowisku, o właściwych relacjach międzyludzkich, przypominały o podstawowych obowiązkach dobrego katolika. Jednocześnie zawierały rady jak wypoczywać, jak dbać o zdrowie. A w jednym z nich czytamy: szanuj zdrowie, unikaj licho przewietrzanych ciemnych i wilgotnych mieszkań, pij wodę czystą, utrzymuj ciało w czystości, mydła nie żałuj, w zdrowym ciele, zdrowa dusza. A także – nie przechodź koło kościoła nie nawiedziwszy na krótko Najświętszego Sakramentu. Kościół był bowiem nie tylko domem modlitwy, ale także często jedynym źródłem informacji.
Czasy kryzysu 1929 roku dały o sobie znać i w parafii św. Krzyża. Wielu ludzi straciło pracę, ale parafianie, jak tylko mogli, wspomagali się nawzajem. Trudy okresu Wielkiej Depresji przetrwali więc w dość dobrej kondycji. Później przyszły lata pewnej stabilizacji. To w tamtym czasie miały miejsce przepiękne procesje na Boże Ciało, gromadzące rzesze wiernych i ludność okoliczną. Powstały chóry i kółka śpiewacze pań. Przedstawiciele parafii uczestniczyli w pierwszych paradach Pułaskiego na Manhattanie. W 1939 roku Towarzystwo Imienia Jezusa zakupiło nowe organy.
Lata czterdzieste były smutne i ciężkie. Wojna światowa i tutaj zbierała swoje żniwo. Wielu chłopców z polskich rodzin nie wróciło z wojny. Tu, na miejscu, organizowano zbiórki pieniędzy, aby wspomóc rodziny żołnierzy.
W 1940 roku zmarł ks. Wojciech Nawrocki -„gorliwy kapłan, prawy człowiek i doskonały gospodarz.” – jak napisano w kronice. Służył Bogu i ludziom w tej parafii przez 27 lat. Jego następca, ks. Władysław Mańka, po objęciu funkcji proboszcza, wyszedł z inicjatywą rozbudowy świątyni. Parafia bowiem rozwijała się i kościół zdawał się nie mieścić już wiernych na mszach niedzielnych. W tym czasie było rocznie około 40 chrztów i 43 śluby.
Koniec wojny – 1945 rok. Parafianie, tak jak i całe społeczeństwo, cieszyli się i radośnie dziękowali Bogu za powrót żołnierzy i pokój na Ziemi. Pięć lat później ks. Mańka przystąpił do realizacji projektu rozbudowy budynku kościelnego, czyli rozszerzenie kościoła o 40 stóp. Projekt ukończono w ciągu roku. Odnowiono mury kościelne i użyto tzw. stucco, aby nie było widać połączeń starej i nowej części obiektu. Gdy rozbudowa dobiegła końca w 1952 roku, parafię odwiedził ze swym koncertem światowej sławy tenor Jan Kiepura. Kilka lat później rozbudowano plebanię i zmodernizowano mieszkania księży. W 1960 roku powstała na terenie przykościelnym, od strony północnej grota Matki Boskiej z Lourdes. Grotę ufundowali i wykonali członkowie rodziny Bogdan-Fryzel. Przyjął się wtedy zwyczaj składania przez nowożeńców kwiatów u stóp Matki Boskiej.
Po śmierci ks. Władysława Mańki w 1962 roku administratorem parafii na jeden rok został ks. Edward Fus, który planował uporządkowanie obejścia kościoła i zakupienie gruntów pod budowę klasztoru. Po roku parafię objął ks. proboszcz Franciszek Stachowiak, który rozpoczął zbiórkę funduszy na budowę klasztoru dla sióstr zakonnych – nauczycielek szkoły parafialnej. Siostry prowadziły lekcje w amerykańskiej szkole parafialnej, ale także uczyły podstaw pisania i czytania po polsku. Klasztor wybudowano w ciągu jednego roku. Nowoczesny i wygodny dom modlitwy i jednocześnie dom mieszkalny poświęcono w 1965 roku.
W 1966 roku parafia św. Krzyża zaangażowała się w podniosłe obchody 1000-lecia Chrztu Polski – Millenium. Wierni zebrali spore fundusze i przekazali polskiemu Kościołowi na jego dalszy rozwój w zniewolonej przez komunizm Polsce. W 1968 roku we wrześniu wrócił do parafii– już jako proboszcz – ks. Edward Fus. Zaczął od przygotowania dla dzieci i młodzieży placu sportowego. Miało to wielkie znaczenie, bowiem kondycja fizyczna i możliwości właściwego spędzania czasu młodzieży polonijnej były elementem przywiązania młodych do parafii i tradycji polskiej. We wrześniu 1969 roku – odwiedził parafię znamienity gość z Polski – Arcybiskup Karol Wojtyła, który przyjechał do USA na Kongres Eucharystyczny. Pamiętają to najstarsi parafianie, do dziś wspominając otwartość i energię przyszłego Papieża – Polaka.
Rok później powołano przy kościele Radę Parafialną, która aktywnie pomagała w pracach administracyjnych. W latach 1971 – 1972 budynki szkolne i przykościelne zostały odnowione i odświeżone. Prace te wykonali parafianie – woluntariusze, a finansowe wsparcie przyszło od dobrze działającego Klubu Matek. W kościele pojawił się nowy ołtarz, pulpity dla lektorów. Co roku zamawiano mszaliki w języku polskim. W ten sposób parafia jeszcze bardziej zjednywała sobie polsko-języcznych wiernych, bo mogli oni świadomie uczestniczyć w liturgii Słowa Bożego.
Wkrótce po 1981 roku w Maspeth pojawili się nowi emigranci – polityczni uchodźcy. Często całe rodziny, które zmuszone były do emigracji po zdławieniu przez komunistyczny reżim w Polsce ruchu wolności – Solidarność. Uaktywniły się na nowo stowarzyszenia i organizacje przykościelne. W dalszym ciągu 80% wiernych parafii to Polacy, bądź tu urodzeni Amerykanie polskiego pochodzenia, dobrze władający językiem swoich ojców. Nowi emigranci byli przyjmowani z otwartymi rękami i cieszyli się, że mogli tu osiąść i znaleźć stabilizację dla siebie i rodzin.
W 1985 roku rodzice – nowi emigranci – założyli przy parafii szkołę sobotnią języka polskiego. Zaczęła ona służyć społeczności polskiej w opiece nad młodym pokoleniem: uczyć języka (który został wyeliminowany w amerykańskiej szkole parafialnej) i polskiej tradycji katolickiej. Założycielem szkoły był Robert Dąbrowski i póżniej został dyrektorem Waldemar Rakowicz i do dzisiaj pełni z powodzeniem tę funkcję.
Diamentowy Jubileusz parafii
W 1988 roku parafia obchodziła 75 – lecie powstania. Diamentowy Jubileusz rozpoczęto modlitwami i misjami trwającymi dwa tygodnie. Prowadził je franciszkanin Konrad Miller. Obchody jubileuszowe trwające wiele miesięcy zawierały spotkania, modlitwy, uroczystości z udziałem klubów przykościelnych, kół różańcowych, chórów. Odprawiono wiele mszy intencyjnych. Dzień 17 kwietnia 1988 roku był wielkim uwieńczeniem obchodów. Odprawiono dziękczynną Mszę Św. koncelebrowaną przez 31 kapłanów; uświetniły ją chóry kościelne, dzieci i młodzież ze szkół parafialnych i szkoły sobotniej języka polskiego. Przed zakończeniem Mszy Świetej odczytano treść papieskiego błogosławieństwa, które to w formie listu od Jana Pawła II otrzymała każda rodzina w parafii. Bardzo licznie uczestniczyła we mszy młodzież polonijna, którą prowadził ks. Andrzej Kurowski. Całość obchodów umiejętnie koordynowana była przez ks. Edwarda Fusa. W księdze pamiątkowej z tego czasu o Proboszczu oddanym Polonii napisano: „dał się poznać jako obrońca sprawy polskiej w złożonej rzeczywistości amerykańskiej. W uznaniu zasług jakie Ksiądz Proboszcz położył dla Kościoła diecezjalnego i parafialnego został odznaczony godnością Prałata”.
Na przełomie wieków
Ks. Adam Prochaski był proboszczem parafii przez cztery lata. Ostatnie pięć lat dwudziestego wieku probostwo objął ks. John Strynkowski. Uczynił wiele dla konsolidacji wiernych. Popierał polonijne szkolnictwo i propagowanie kultury polskiej.
Ksiądz Piotr Żendzian to ósmy proboszcz w parafii od początku jej istnienia. Przyszedł w 2000 roku z parafii Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Kazimierza w Brooklynie, gdzie pozostawił po sobie opinię dobrego gospodarza i człowieka oddanego sprawom Polonii. Parafia w Maspeth to dla ks. Piotra powrót do korzeni. Tu się urodził, tu został ochrzczony i tu się wychował. Powrót na Maspeth był powrotem do swoich. W książce D. Piątkowskiej pt. „Polskie kościoly w Nowym Jorku” czytamy:„Ks. Piotr nazywany jest „naszym” nie tylko dlatego, że się tutaj urodził, tu mieszkał on i jego rodzice i dziadkowie. Jest „naszym” ponieważ czuje, rozumie, szanuje polskość, z głębią jej historii i tradycji”. Zaangażowanie ks. Piotra w sprawy parafii było budujące dla innych, zarówno w sensie duchowym jak i materialnym. Kościół wymagał odnowy i remontu oraz nowoczesnego przystosowania do warunków nowego wieku. Wyzwanie było ogromne. Ale tak, jak ks. Wojciech Nawrocki na początku XX wieku podjął się budowy świątyni, tak ks. Piotr Żendzian na początku nowego wieku podjął się jej remontu, aby następne pokolenia rodaków, tu urodzonych lub przybyłych, mogły bezpiecznie i godnie modlić się w swojej świątyni. Ks. Proboszcz miał pełne poparcie parafian. Przybywało darczyńcow oraz chętnych do niezbędnych prac. Lokalna społeczność zmobilizowała się w tej ważnej dla niej inicjatywie. Wkrótce kopuły kościelnych wież pokryła nowa blacha miedziana, przeprowadzono remont generalny dachu, wymieniono instalację elektryczną. Wykonano, bądź unowocześniono chłodzenie budynku kościelnego i sali pod szkołą, odświeżono i odmalowano wnętrze kościoła i drzwi frontowe, wymieniono okna w sali pod szkołą. Datki płynęły szczodrze od małych i dużych sponsorów. Drzewo Życia umieszczone w kościele, na którego gałęziach zawisły tabliczki z nazwiskami sponsorów, rozrastało się wzdłuż i wszerz. W następnych latach, z dużym zaangażowaniem polskiej szkoły i rodziców uczniów, wyremontowano aulę pod kościołem, która w 2007 roku otrzymała imię Jana Pawła II.
„Wiele parafii etnicznych polskich przestało istnieć w metropolii nowojorskiej, a nasza parafia jest w dalszym ciągu całkiem polska. Została założona przez Polaków i nadal przychodzą tu głównie Polacy i Amerykanie polskiego pochodzenia. Obecnie jesteśmy największą parafią polską w Nowym Jorku po św. St. Kostce. Polacy w dalszym ciągu mają tu swój dom” – mówi ks. Piotr.
W parafii zapisanych jest okolo 1300 osób (stan na 2012 r). Na msze przychodzi niemal 2000 osob. W ostatnich latach było rocznie około stu chrztów i ponad dwadzieścia ślubów. Parafia jest w dalszym ciągu rozwojowa, a społeczność polska aktywna w kościele i w środowisku lokalnym. Dostrzeżono wysiłek i zaangażowanie ks. Piotra w rozwój wspólnoty religijnej i w 2001 roku został kanonikiem, a sześć lat później otrzymał godność Prałata. Ks. Piotr Żendzian przez cztery lata był prezesem Polish –American Priest’s Association (PAPA). Jest Delegatem Episkopatu Polski do Spraw Duszpasterstwa Polonii w Ameryce. Prałat wielokrotnie odwiedzał Polskę i tamtejsze parafie, a modlitwy na Jasnej Górze dodają mu wiele siły w posłudze kapłańskiej. Od lat ks. Piotr jest kapelanem Komisji Edukacji KPA i jej opiekunem duchowym. Dzięki ks. Piotrowi Szkoła Języka i Kultury Polskiej im. bł. Jana Pawła II ma możliwość spokojnego rozwoju i pielęgnowania polskości. Ksiądz proboszcz Piotr Żendzian kończy kadencję w Świętym Krzyżu, ale zasługi dla Polaków i Polonii na zawsze pozostaną w sercach wiernych i oddanych mu parafian. Podczas jubileuszowych modlitw parafianie proszą o Bożą opiekę nad naszym Duszpasterzem, gdziekolwiek jego drogi poprowadzą.
Święty Krzyż to parafia polska
Kultywowane są w dalszym ciągu polskie tradycje katolickie, polskie zwyczaje i obrzędy. Znane są w okolicy polskie pasterki o północy, święcenie pokarmów w Wielką Sobotę, przedświąteczne spowiedzi, a także coroczne kolędowanie i wizyty w domach parafian. Dwa lata temu młodzi parafianie przygotowali Misterium Męki Pańskiej – piękne w swojej wymowie zarówno w wymiarze religijnym jak i artystycznym. Było to wielkie emocjonalne przeżycie dla uczestników misterium jak i dla zgromadzonych licznie wiernych. Co roku parafia gości przyjeżdżających z Polski duszpasterzy, zakonników, misjonarzy, którzy poprzez rekolekcje i głoszone słowo Boże przypominają o duchowym wymiarze ludzkiej egzystencji. Parafianie zawsze hojnie wspierają potrzebujących materialną pomocą i modlitwą.
Niestety, nie udało się utrzymać przy parafii szkoły katolickiej. Koszty edukacji rosły, uczniów ubywało i diecezja zadecydowała o zamknięciu szkoły w 2005 roku. Młodzież uczęszcza do innych pobliskich szkół katolickich, a języka polskiego uczą się w sobotniej szkole liczącej ponad 600 uczniów. Dwunastu katechetów prowadzi nauki dla 350 uczniów szkół podstawowych. Koło lektorów systematycznie uczestniczy w liturgii słowa Bożego i nigdy na mszach nie brakuje ministrantów i szafarzy Komuniji Św. Od lat działa polsko-amerykański Golden Age Club a także Holy Name Society. Obok chóru parafialnego i zespołu TeDeum, we mszach uczestniczy i ubarwia śpiewem dziecięcy zespół Gaudete.
W 1991 roku przybył do parafii św. Krzyża ks. Ryszard Koper. Obchodził On niedawno 35 – lecie kapłaństwa. Jak napisano w poetyckim podziękowaniu: -„Przybył do nas z otwartym sercem i duszą poety, z mocą sługi bożego przypomina nam skąd przychodzimy”. Przez 22 lata pracy w parafii służy radą i pomocą tutejszym mieszkańcom. Tak charakteryzuje ks. Ryszard swoją misję: „Pracę traktuję w dwóch wymiarach: katolicyzmu i polskości. Jestem po to, by głosić Ewangelię, ale taką, która posiada szeroki, polski pryzmat”. Jest opiekunem młodzieży szkolnej i wędrujacym kapłanem. Z jego to inicjatywy narodził się ruch pielgrzymkowy. Parafianie pielgrzymują do wielu świętych miejsc i sanktuariów na świecie, a najczęściej do Ziemi Świętej. W 2010 roku pielgrzymi św. Krzyża przywieźli z Fatimy figurę Matki Boskiej i rozpoczęły się nabożeństwa fatimskie. Gorliwa modlitwa tej grupy wiele wnosi w duchowe życie parafii. Bardzo cennym dla wiernych było uaktywninie Stowarzyszenia Żywego Różańca w 2011 roku i powstanie Żywego Różańca Rodziców. Wspólne modlitwy pomagają odnowić więzi z Bogiem i zbliżają pokolenia.
W 1994 roku odbył się pierwszy Festiwal Kultury Polskiej. Ks. Ryszard Koper jest przez lata propagatorem i współorganizatorem tej formy kultywowania polskości wśród wiernych. Festiwal przypomina tradycje ludowego pikniku i wzbogaca życie środowiska lokalnego poprzez prezentację malarstwa, występy zespołów muzycznych, kiermasz książek. W 1996 roku, dzięki inicjatywie ks. Ryszarda, rozpoczęto w kościele nocne czuwania. Ks. Ryszard wśród swoich obowiązków znajduje także czas na zapisywanie oraz publikowanie przemyśleń i wrażeń z pielgrzymowania po świecie. Jest autorem 28 książek z tych podróży. Znana jest jego cotygodniowa rubryka – „Słowo na niedzielę” w „Kurierze – Plus” i wiele publikacji w katolickim czasopiśmie „Niedziela”.
Ksiądz Dariusz Blicharz pełni posługę kapłańską w parafii od kilku miesięcy. Jest opiekunem duchowym młodzieży muzykującej i klubu św. Huberta. Prowadzi też lekcje religii w klasach licealnych polskiej szkoły.
Uroczystości stulecia parafii w Maspeth rozpoczęto już rok temu. Zwieńczeniem całorocznych obchodów tego wyjątkowego Jubileuszu będzie Msza Święta Dziękczynna, która zostanie odprawiona 21 kwietnia 2013 roku. Parafianie i dostojni goście z nowojorskich diecezji zostali również zaproszeni na uroczysty bankiet. Przygotowywana jest wystawa fotografii pt. „Historia Świętego Krzyża obrazami pisana”, a dziecięcy zespół muzyczny Gaudete nagrał i wydaje specjalną płytę z tej okazji.
Stulecie Kościoła i świętowanie okrągłego jubileuszu jest bardzo ważnym wydarzeniem w życiu wspólnoty religijnej. Obejmując myślami stulecie parafii Świętego Krzyża, wyrażamy podziw i wdzięczność dla jej założycieli, a także dla tych, którzy kontynuują dzieło przodków. Święty Krzyż istnieje już sto lat. Parafia trwa – nie starzeje się, wciąż żyje…
Święty Krzyżu, trwaj i zanoś nasze prośby o pokój, zdrowie i miłość między ludźmi
Do Pana Boga naszego
Do Matki naszej, Królowej Polski
Do błogosławionego Jana Pawła II
Wznosimy nasze prośby o błogosławieństwo
Na następne stulecie
A z głębi serca dziękując
Za wiek poprzedni
Świątynio nasza, domu Boży
Kościele Świętego Krzyża
TRWAJ!
(przygotowała Pani Maria Paluch)
